Een vzw oprichten doe je zo!

Een vzw heeft steeds een belangeloos doel. Bij een muziekvereniging is dit bijvoorbeeld: ‘het samenbrengen van amateurmuzikanten met het oog op het beoefenen van instrumentale muziek’. Economische activiteiten, zoals bijvoorbeeld een jaarlijkse deur-aan-deurverkoop van paaseieren, zijn toegelaten, maar enkel om dit belangeloos doel te realiseren. Vermeld jullie doel dan ook duidelijk in de statuten (zie onder).  

Winst maken mag zeker, maar de vzw mag die winst niet uitkeren aan de leden. Het is de bedoeling dat de vzw haar opbrengsten opnieuw investeert in de vereniging en dus gebruikt voor nieuwe projecten in het kader van haar belangeloos doel. 

• Om een vzw op te richten heb je minstens 2 leden nodig. Dit kunnen natuurlijke personen of rechtspersonen zijn. De oprichters van de vereniging noemen we de stichtende leden. Dit zijn tegelijk ook de eerste werkende of vaste leden van de vzw. 
• De werkende leden (ook wel vaste leden, effectieve leden of gewoon leden genoemd) maken deel uit van de algemene vergadering en hebben er stemrecht. Hun bevoegdheden worden bepaald door de wet of de statuten.
• Daarnaast kunnen er ook toegetreden leden zijn: zij kunnen deelnemen aan activiteiten van de vzw, maar hebben geen stemrecht in de algemene vergadering. Hun rechten en plichten staan in de statuten. (bv. muzikanten die louter lid willen zijn om muziek te spelen)

De eerste taak van de stichtende leden is het opstellen van een oprichtingsakte. Die bestaat uit 3 delen:  

• De identiteit van de oprichters (stichtende leden)
• De statuten van de vzw (zie hieronder) 
• De identiteit van de (eerste) bestuurders 

Scwitch ontwikkelde hiervoor modelstatuten. Je kan ze gratis downloaden op: https://www.scwitch.be/handige-tools/modelstatuten/. 

De oprichtingsakte wordt goedgekeurd en ondertekend tijdens de oprichtingsvergadering, dit is de eerste officiële vergadering met de oprichters van de vzw. Tijdens deze eerste algemene vergadering benoemen de oprichters ook de bestuurders van de vzw.

De statuten vormen de basisregels van de organisatie van je vzw. Het is wettelijk verplicht om je statuten schriftelijk vast te leggen (onderhands of notarieel) en hierin minimaal volgende zaken op te nemen:  

• de naam van de vereniging gevolgd door vzw en het gewest waar de zetel gevestigd is 
• omschrijving van het belangeloos doel en de activiteiten van de vereniging
• het minimumaantal leden (moet minstens 2 zijn), hoe leden kunnen toetreden en uittreden, alsook de rechten en plichten van de leden
• de bevoegdheden en de wijze van bijeenroeping van de algemene vergadering, en de manier waarop beslissingen meegedeeld worden aan leden en derden 
• de wijze waarop (dagelijkse) bestuurders benoemd worden, hun ambt beëindigd wordt en regels over de duur van hun mandaat 
• bepalingen over de eventuele mogelijkheid die bepaalde personen hebben om de vzw te vertegenwoordigen en/of het dagelijks bestuur van de vzw uit te oefenen.
• het maximumbedrag van de ledenbijdrage
• het belangeloos doel waaraan de vzw haar vermogen stort bij ontbinding
• de duur van de vzw (als de vzw niet voor onbepaalde duur wordt opgericht)
• de begin- en einddatum van het boekjaar

Opgelet! Als de statuten onvolledig zijn, dan kan de vzw nietig verklaard of gerechtelijk ontbonden worden.  

Naast deze verplichte bepalingen, vervolledig je de statuten met regels op maat van jouw vereniging. 

Download gratis de modelstatuten van Scwitch voor meer hulp en inspiratie. Of activeer tegen een eenmalige licentiekost van € 44 de statutenbouwer (i.s.m. Scwitch) in het Assist-abonnement van jouw vereniging.

Na de oprichtingsvergadering moet je de oprichting van je vzw publiek maken.

Dit doe je door de oprichtingsakte neer te leggen bij de griffie van de ondernemingsrechtbank van de zetel je vzw. Dit kan nog steeds op papier, maar het is eenvoudiger (én goedkoper) om dit digitaal te doen via www.e-griffie.be. 

In het filmpje hieronder kan je zien hoe die neerlegging in de praktijk gebeurt.  

Na de neerlegging van de oprichtingsakte bij de griffie ontvangt je vzw een ondernemingsnummer, waarmee je automatisch ingeschreven wordt in de Kruispuntbank voor Ondernemingen (KBO). 

Binnen een maand na de neerlegging op de griffie wordt de oprichting van de vzw bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad. 

Hulp nodig bij de oprichting van je vzw?

Log dan snel in op het ledenbeheerprogramma van VLAMO! In Assist heb je namelijk ook toegang tot de rubriek VZW-Helper, waarmee je je vereniging 100% in orde kan brengen en houden met de huidige vzw-wetgeving! Met onder andere:

• een antwoord op al je vragen over de nieuwe vzw-wetgeving
• een uitgebreide vzw-checklist die je stap voor stap vertelt wat je moet doen, wanneer en hoe
• handige tools om de gegevens van je algemene vergadering, ledenregister en bestuur te beheren 
• een handige tool om automatisch de wettelijke publicaties op te maken bij een bestuurswissel
• een statutenbouwer (i.s.m. Scwitch) (niet standaard inbegrepen, eenmalige licentiekost van € 44)