Op een zachte lenteavond in het hart van Tongeren weerklonken niet alleen de echo’s van de Romeinse tijd, maar ook die van verbeelding, creativiteit en muzikaal vakmanschap. In het monumentale decor van het Gallo-Romeins Museum ontvouwde zich het concert Echo’s van het Imperium, een multidisciplinair totaalspektakel op de kruising van geschiedenis en hedendaagse kunst.

KF De Werkmanszonen uit Zichen-Bolder zette onder leiding van Yves Wuyts een hoogst originele productie neer, waarin muziek, erfgoed, storytelling en live-illustratie samenkwamen in een harmonieus geheel binnen de geest van de VLAMO Award: grensverleggend, verbindend en cultureel relevant.

Een concert als historisch monument

Dat Echo’s van het Imperium plaatsvond in het Gallo-Romeins Museum, was veel meer dan een decoratieve keuze. Het museum bracht niet alleen zijn infrastructuur, maar ook inhoudelijke expertise in. Het concert nestelde zich letterlijk tussen de schatten van het verleden.

De band met het verleden werd versterkt door het gebruik van gereconstrueerde Romeinse instrumenten: de carnyx (zie foto) en de cornu, beide blaasinstrumenten uit de oudheid die in militaire contexten werden gebruikt. Volgens het programmaboekje werd de carnyx pas in de jaren 1990 voor het eerst opnieuw gebouwd op basis van archeologische bronnen.

Deze instrumenten speelden een centrale rol in het speciaal voor dit concert gecomponeerde werk Atuatuca van Ludovic Neurohr. Zijn compositie dompelde de luisteraar onder in het bloedige relaas van de slag tussen de Eburonen en de Romeinen, gebaseerd op Caesars De Bello Gallico.

Vier filmische hoofdstukken - de hinderlaag, de slachting, de onderhandeling en de finale - namen het publiek mee in de chaos, paniek en tragedie van het conflict. Neurohr integreerde de carnyx op dramatische wijze in het werk, waarbij de dreigende, onheilspellende tonen van het bronzen drakenhoofd een soort auditieve schokgolf veroorzaakte door de museumzalen.

Muzikale bruggen tussen tijdperken

Naast Atuatuca bracht het programma ook een zorgvuldig opgebouwde selectie van werken die elk op hun eigen manier het Romeinse verleden verklankten:

  • Ponte Romano van Jan Van der Roost – een symfonisch gedicht met een lyrische intro en een bruisende climax, als metafoor voor de bruggen tussen generaties en beschavingen.
  • De Bello Gallico van Bart Picqueur – waarin klaroengeschal en percussie als evocaties van militaire rituelen worden ingezet.
  • Rubicon van Bert Appermont – een krachtig werk over de beroemde veldslag tussen Caesar en Pompeius, waarin dansende ritmes en strijdmotieven samenkomen.
  • In the Mystic Land of Egypt van Albert Ketèlbey – een kleurrijke, impressionistische afsluiter die het publiek op een muzikale karavaantocht nam langs de Nijl.

De keuze van deze werken bevestigde de curatorsrol van De Werkmanszonen: educatief, breed gedragen én artistiek verantwoord.

Tijdcapsule van muziek, beeld en betekenis

Echo’s van het Imperium was geen gewoon concert, maar werd multidisciplinair aangepakt.

Gerda Dendooven, gerenommeerd illustratrice en bekend van haar werk voor jeugdboeken, tekende live tijdens de uitvoeringen. Haar beelden werden geprojecteerd en voegden een tastbare visuele verhaallijn toe aan de muziek.

Patrick De Rynck, classicus en begenadigd verteller, leidde het publiek moeiteloos doorheen de historische context. Zijn duiding was tegelijk informatief, speels en geëngageerd. Als tekstschrijver en spreekstem was hij de brug tussen partituur en publiek.

De spirit van de VLAMO Award

Echo’s van het Imperium slaagt erin vernieuwing, verbinding en culturele meerwaarde te bereiken, wat past binnen de geest van de VLAMO Award.

  • Vernieuwing: het combineren van erfgoed, live-illustratie en hedendaagse blaasmuziek met archeologisch geïnspireerde instrumenten getuigt van een durf die verder gaat dan klassiek repertoire.
  • Verbinding: het project bracht fanfare, museum, componist, beeldend kunstenaar en historicus samen. Dankzij de toegankelijke opzet, de vertellende structuur en de visuele ondersteuning werd het concert een evenement voor jong én oud.
  • Culturele meerwaarde: het concert gaf een eigentijdse invulling aan onze historische wortels en bracht het publiek dichter bij het erfgoed van de eigen regio.

KF De Werkmanszonen bewijst met dit project waarom ze een gevestigde naam zijn binnen het Vlaamse muzikale landschap. Opgericht in 1896 en nog altijd vooruitstrevend: een mooi voorbeeld van hoe traditie en innovatie perfect samengaan.

Epiloog in het museumcafé

Zoals het een goed Romeins banket betaamt, eindigde de avond in het museumcafé. Daar klonken de glazen én de gesprekken. Over Caesar, over oorlog en muziek, maar vooral: over hoe krachtig kunst kan verbinden - over eeuwen, disciplines en mensen heen.

Tekst: Dirk Haesebeyt

Foto: Tine Maes